Help……! Slakken
Het is volop slakken tijd, ik hoor iedereen dan ook klagen over de enorme slakken plaag waar zij last van hebben.
We hadden dan ook een perfect voorjaar waar de slakken populatie zich goed kon uitbreiden.
Veel vocht en op z’n tijd lekker warm.
En dan heb ik het over de landslakken, want je hebt ook waterslakken.
De slak wordt bij veel mensen gezien als een vies slijmerig dier dat alles opvreet.
Echter veel landslakkensoorten zijn nuttig en belangrijk voor ons ecosysteem. Toch ontwikkelen sommige slakkensoorten zich, vooral in natte jaren, tot een ware slakkenplaag in de tuin.
En echt niet alle slakken zijn schadelijk voor je (moes) tuin!
Slakken zijn echte opruimers, de stofzuigers van de natuur zeg maar.
Al het groen wat ziek en zwak is wordt aangepakt en wordt verteerd en opgeruimd. Ze voeden zich voornamelijk met dood plantenmateriaal, algen, schimmels en soms de eieren van andere slakken. Uiteraard vinden ze heerlijke malse blaadjes sla en boontjes ook erg lekker. Ze zijn ook niet vies van dierlijk voedsel en je ziet wel eens slakken dode soortgenoten opeten.
Laten we een slak eens van dichtbij bekijken.
Alleen al in Nederland leven 120 tot 140 soorten slakken.
Je hebt slakken die een huisje met zich mee dragen en je hebt naaktslakken. Beide slakken hebben vele ondersoorten.
Het slakken lichaam is bedekt met slijm en laat een slijmerig spoor achter waardoor de slak veel vocht verliest. Dit is de reden dat slakken altijd op vochtige plaatsen leven en je ze overdag als de zon schijnt niet veel ziet.
Op zijn kop heeft een slak 4 sprieten, 2 lange sprieten met ogen op het uiteinde en 2 korte sprieten waar mee de slak kan ruiken en voelen.
Bij gevaar trekt de slak met spriet en al helemaal in elkaar (naaktslak) of in z’n huisje.
Op zijn ‘tong’ heeft hij een heleboel harde schubjes die als tanden dienen.
Slakken hebben een mannelijk en vrouwelijk geslachtsorgaan, zijn dus tweeslachtig zoals dat genoemd wordt. En zijn niet kieskeurig wat partner betreft.
En ze vermenigvuldigen zich best wel snel, want ze leggen per keer wel 200 tot 300 eitjes en als ze uitkomen dan kunnen deze jonge slakjes binnen een paar weken ook weer ieder 300 eitjes leggen. Dus voordat je het weet heb je een slakkenplaag.
Een naaktslak (zoals de grote aardslak) kan gemiddeld 3 jaar oud worden.
De grootste slak ter wereld is de Afrikaanse huisjesslak en kan wel 30 cm groot worden.
De wijngaardslak is de grootste slak van Nederland die je o.a. in Limburg aantreft en wordt ook wel als delicatesse gegeten.
Soms kan ik me verbazen hoe “snel” een slak zich eigenlijk kan verplaatsen.
De snelheid van een slak kan per soort verschillen. Zo zijn er slakken die 30 centimeter in 3 minuten kruipen. En op een gladde ondergrond legt de slak ongeveer 5 meter per uur af.
Slakken houden niet van droogte, warmte of kou en trekken zich dan terug in rust. Onder planken, bladeren en potten, tussen stenen en takken kun je de slakken dan vinden. Slakken komen meestal tevoorschijn in de avond als het vochtig is.
Slakken zijn echte acrobaten die je op de vreemdste plekken kunt aantreffen.
Zo overwinteren slakken onder stenen, hout, in spleten en ook wel in lege bloempotten. Ze trekken zich dan terug in hun huisje en maken dit dicht met een slijmlaag die verkalkt tot een sluiting.
Bij mij in de tuin vond ik een keer in het voorjaar onder een pot ontzettend veel huisjesslakken die helaas de winter niet overleefd hadden.
Hoewel slakken erg nuttig zijn willen we er liever geen plaag van in de tuin of moestuin. We willen immers ook kunnen genieten van de planten en onze groentes kunnen oogsten voordat ze opgevreten zijn door de slakken.
In de meeste, veelal strak aangelegde tuinen met veelal uitheemse planten zijn vaak niet de natuurlijke vijanden van de slak meer aanwezig. Ook keurige moestuinen waar de plantjes netjes in rijen staan wordt het erg makkelijk gemaakt voor de slakken.
Slakken ruiken extreem goed, zet dus in je tuin planten waar slakken niet van houden en waar ze een hekel aan hebben of op een afstandje blijven: geraniums, goudsbloemen en vingerhoedskruid, wilde akelei, beemd ooievaarsbek, bosviooltje, bosanemoon, begonia, , lavendel, oost indische kers, duizendblad, longkruid, inheemse varens, klimop en kruiden zoals tijm, bieslook, munt, salie, venkel, knoflook en tijm. Zet deze planten tussen je andere groenten en de kans dat ze van je andere groenten af blijven wordt dan groter.
Slakken vormen zelf voedsel voor o.a. egels, eenden, padden, kikkers, spitsmuizen en sommige vogels. Loopeenden en kippen bv worden soms ingezet om slakken te weren.
Lijsters zijn ook dol op huisjesslakken. Dit doen ze door het huisje van de slak op een steen kapot te slaan. Vaak gebruiken ze daarvoor dezelfde steen zodat je eromheen veel kapotte slakkenhuizen kunt vinden. Dit wordt ook wel slakkensmidse genoemd.
De tijgernaaktslak is één van de weinige naaktslakken die andere slakken eet en van je planten afblijft.
De rode (oranje) naaktslakken zijn niet zo schadelijk als men denkt.
Een aantal huisjesslakken zoals de heester slak met bruin huisje en de tuinslak met geel gestreept huisje is niet schadelijk en kun je gerust laten zitten.
De spaanse naaktslakken (dit zijn de bruine naaktslakken) kunnen in een mum van tijd je plant kaal vreten en heeft nauwelijks vijanden.
En de segrijnslak (ook een huisjesslak) is schadelijk voor je tuin.
Je kunt het slakken ook moeilijk maken door je tuin erg divers aan te leggen.
Slakken hebben heel snel in de gaten welke planten zwak zijn, dit zijn veelal jonge of zieke planten, deze zullen dus als eerste opgegeten worden. Voordeel ervan is dat sterke planten kunnen uitgroeien tot mooie stevige en gezonde planten.
Dus hoe meer je tuin en moestuin in balans is, hoe sterker je planten zijn en je dus minder slakken zult aantreffen.
Lok de vijanden van de slak naar je tuin.
Als je je tuin niet al te netjes hebt dan kunnen er zich dieren gaan huisvesten die de slakken eten. Denk aan egels en muizen. En met enkele bomen en struiken in je tuin kunnen vogels zich er thuis voelen die ook de slakken eten.
En heb je een vijver, ook al is het maar een kleine vijver, dan krijg je vanzelf kikkers en padden die ook weer de slakken eten.
Als slakken niet genoeg dood plantenmateriaal vinden, wat bijvoorbeeld het geval kan zijn in zeer schone en opgeruimde tuinen, hebben ze soms geen andere keuze dan zich ook tegoed te doen aan verse plantendelen. Laat dus gerust een paar vuile plekken achter, zodat de slak niet met jou hoeft te concurreren om voedsel.
Dit zijn manieren die op een natuurlijke manier de slakken uit je tuin weren. En werkt bij mij in de tuin goed.
Uiteraard kun je ook op een wat minder natuurlijke manier slakken weren in je tuin. Hier onder zijn enkele tips:
- Mijn moeder ging vroeger met de zoutpot rond om slakken te doden, ik vond dit altijd heel zielig en vooral een akelig gezicht.
- Biervallen bv. Slakken vinden bier heerlijk en verdrinken dan.
- Haver kun je strooien rond je kruidentuin, de slakken zijn er verzot op echter drogen uit als ze ervan eten.
- Koper schijnt ook te werken, slakken zullen er niet overheen kruipen. Koperen strips, koperplakband of kopergaas kun je kopen.
- Wol rond je planten leggen, slakken schijnen het niet fijn te vinden erover heen te kruipen en bovendien zal de geur van de wol de slak afleiden van de plant.
- Koffiedik of eierschalen strooien rond de planten die je wilt beschermen.
Uiteraard kun je ook gif strooien, echter daar ben ik geen voorstander van. Vogels en egels bv eten namelijk ook slakken waardoor zij ook het gif binnen krijgen.
